Amelanchié-coutounous(-de-l'Atlas)
Cotoneaster nebrodensis
Rosaceae
Nom en français : Cotonéaster de l'Atlas.
Descripcioun :L'amelanchié-coutounous-de-l'Atlas, aubret rare au nostre, trachis dins li roucaio e bartas de colo, mai mounto pas forço aut. Demié lis amelanchié-coutounous, li Cotoneaster, se pòu èstre destria emé si fueio : bourrihudo dessouto, emé gaire de péu dessubre, redouno à la baso, en lanço au bout. Apoudèn que porton de "rougno" de barbesin (gibeto roujo sus li fueio). Li ramo e li flour rèston bèn dre. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Li fru d'amelanchié-coutounous soun pas manjadis e tóuti empouisounant.
Port : Aubret
Taio : 50 à 300 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cotoneaster
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 1500 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Bartas
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Mediterrano-Mountagnouso-Ouèst
Ref. sc. : Cotoneaster nebrodensis (Guss.) K.Koch, 1853
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753